Geschiedenis
We baseren ons voor de geschiedenis van de fanfare op het boek 'De geschiedenis van een dorpsfanfare', geschreven door ex-voorzitter van de fanfare Leon Laureys, vader van ex-voorzitter Hilde, en uitgegeven door de Heemkring van Averbode. Er werd echter niets letterlijk overgenomen.
De fanfare ontstond in 1897. Daarmee is de fanfare de oudste socio-culturele vereniging van Averbode. Er werd gerepeteerd in het café van Frans van Susses, dat stond op de hoek van de Sprinkhaanstraat en de Westelsebaan (waar nu het funerarium is). Bij het ontstaan kende de fanfare 36 muzikanten.
Ernest Claes werd tamboer in 1898. Hij wordt vaak aangeduid als eerste tamboer, maar de waarheid is dat hij eigenlijk de tweede tamboer was. Zijn voorganger Dorus van de Kubber (Isidoor Bergen) was echter slechts zeer kort tamboer. Ernest Claes is altijd verweven geweest met De Sint-Jansvrienden. De fanfare begeleidde hem dan ook naar zijn laatste rustplaats op het abdijkerkhof van Averbode.
De instrumenten waren betaald door brouwerij Cercel-Pieck uit Diest en de muzikanten betaalden maandelijks een bedrag om hun instrument 'af te leggen'. Ze betaalden ook een bijdrage voor het jaarlijkse teerfeest. De tamboers waren echter geen betalende muzikanten. Toen Claes naar het college in Herentals vertrok, nam Heinke van Freke (Henri Wollants) de trommelstok over.
Muziekverenigingen hadden in die tijd niet veel anders dan militaire blaasmuziek. In 1898 werden werken aangekocht als Marche Militaire (Les Grenadiers), Honneur et Patrie, Pierla-la enz... .
De scheiding
Rond 1900 was er onenigheid tussen Frans van Susses en de Smid over waar ze zouden repeteren. Er kwam een breuk tussen De Sint-Jansvrienden. Er ontstond zelfs een 'tweede fanfare' in het kamp van de Smid. Van De Sint-Jansvrienden bleven slechts dertien muzikanten over.
Ernest Claes schrijft in zijn boek 'De fanfare De Sint-Jansvrienden' dat beide fanfares maar bleven aanmodderen totdat er uiteindelijk nergens nog gerepeteerd werd. De onderpastoor en de pastoor deden er alles aan om beide kampen te verzoenen en om de fanfare op de been te houden, maar pas na WOI was de vete vergeten en is er terug een foto van een fanfare met 44 muzikanten.
Na de tweede wereldoorlog
Na WOII zorgt Nand Smet (Venantius Swinkels) ervoor dat de fanfare terug heropstaat. De instrumenten hadden toen vijf jaar lang stilgelegen. Er kwam een nieuw bestuur en er waren terug repetities en vergaderingen.
In 1948 vierden de Sint-Jansvrienden hun vijftigjarig bestaan met een groot festival. Alle oudleden moesten plaatsnemen op een kar waar twee paarden voor gespannen waren. De paarden schrokken echter toen de de fanfare begon te spelen en ze sloegen op hol. Er vielen enkele slachtoffers die naar het ziekenhuis moesten worden gevoerd. Toch was het een mooi feest met veel drank, een stoet en een groot vuurwerk.
In datzelfde jaar werd de aanvraag gedaan voor het dragen van de titel 'Koninklijk'. Die titel werd toen niet toegekend. Toch draagt de fanfare sinds jaar en dag de titel 'Koninklijk'. Deze werd uiteindelijk toegekend in 1958, tien jaar later.
Een nieuwe dirigent
Eén van de belangrijkste dirigenten in de geschiedenis van de fanfare is ongetwijfeld Walter Wuyts. Meer over hem lees je hier. Ook over de andere dirigenten na Walter Wuyts verneem je meer op de volgende pagina's.
Gemeentebestuur en abdij
Door de jaren heen kreeg de fanfare veel steun van de abdij en van het gemeentebestuur. De fanfare stond ook altijd klaar voor alle vieringen. Zo waren er o.a. het ereburgerschap van Renaat Veremans, de Ernest Claes-viering in 1959 en de talrijke 11 novembervieringen.
De inzet van de pastoor voor het voortbestaan van de fanfare als parochiale vereniging was een constante doorheen de geschiedenis. Bovendien werden veel Sint-Cecialiamaaltijden klaargemaakt in de abdijkeuken. Ook hier zorgde de fanfare steeds voor het opluisteren van alle vieringen.
Voor de rest werden de activiteiten van de fanfare en de fanfare zelf in het verleden gedragen door heel veel mensen. Steunende leden, muzikanten, vaste mambers, bevriende verenigingen die mee organiseerden, 'de vrouwenploeg', vrijwilligers enz... . Verenigingen beleefden toen hoogdagen.
Sint-Jansfeesten
In 1978 ging men over tot het verkiezen van een nieuw bestuur. Dat jaar was er de viering van 80 jaar fanfare en 50 jaar gemeente Averbode: de Sint-Jansfeesten waren geboren! De jaarmarkt werd terug opgestart en op het gemeenteplein (nu Sint-Jansplein) werd een orgeltent neergezet. Nu nog zijn de Sint-Jansfeesten een echt dorpsfeest. De jaarmarkt is echter sinds 2012 terug teloorgegaan. Door de jaren heen kregen de Sint-Jansfeesten een andere invulling, maar het is nog steeds op en top een muziekfestival voor jong en oud.
Lessen
Niet enkel Walter Wuyts heeft ooit getracht les te geven aan nieuwe muzikanten. In 1991 werd een jeugdmuziekatelier opgericht. Er werd één jaar notenleer aangeboden en vier jaar instrumentleer gecombineerd met notenleer. Muzikanten konden dan ondertussen instappen in de fanfare.
Griet Bellings, Freddy Claes en Bert Tielens gaven de eerste lessen. Later kwamen Felix Nuyts, Pieter Schuer en Bob Laureys dit doen. Dit leverde heel wat nieuwe muzikanten op. De kosten lagen echter hoog en het inschrijvingsgeld werd expres laag gehouden. Vanaf 2008 begonnen ook Sam Vandeweyer en Benny Cuypers met instrument-en notenleerlessen, maar in 2012 bleek hetzelfde probleem als bijna twintig jaar geleden zich te stellen: te duur.
Sinds 2013 wordt er terug meer aandacht besteed aan les geven. Enkele muzikanten en dirigenten engageren zich om jonge muzikanten op te leiden en er is ook een samenwerking met het Jeugdmuziekatelier Muzeland.
Opvolging
Sinds 2007 is Hilde Laureys voorzitter van De Sint-Jansvrienden. Zij volgde haar vader Leon op. Met een vernieuwd bestuur ging zij er sinds haar aantreden als voorzitter volop tegenaan. We plukken volop de vruchten van haar gedrevenheid. Vooral haar talent voor bemiddeling is iets wat velen in haar bewonderen.
In 2019 heeft Hilde heeft voorzitterschap overgedragen aan Patricia Deckers die, samen de bestuursleden en helpende handen, de fanfare ter harte nam.
Heden
Anno 2022 werd de bestuurdersfakkel doorgegeven aan Jurgen Huysmans.